Đang Bị Nợ Xấu Có Được Đi Vay Ngân Hàng Khác

Nợ xấu là gì?

Nợ xấu là những khoản nợ đã quá hạn chưa thanh toán hơn 90 ngày, tính từ ngày đến hạn đầu tiên chưa thực hiện nghĩa vụ khoản vay. Theo khoản 8 Điều 3 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, nợ xấu (NPL) là nợ xấu nội bảng, gồm nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5 quy định tại Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN Sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro hoạt động của tổ chức tín dụng. Trong đó, nợ xấu là các khoản nợ từ nhóm 3 – 5.

Tại Việt Nam, các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng vẫn thường xuyên thực hiện phân loại nợ, đồng thời thực hiện trích lập dự phòng với các khoản thuộc nhóm nợ xấu. Tuy nhiên, đây là các khoản nợ nội xấu nội bảng.

Phân loại nợ xấu

Theo Khoản 1 Điều 10 Thông tư 02/2013/TT-NHNN Sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro hoạt động của tổ chức tín dụng, CIC thực hiện phân loại nợ của các tổ chức tín dụng theo 5 nhóm sau:

1. Nợ nhóm 1 – Nợ đủ tiêu chuẩn

Nhóm 1 bao gồm các khoản nợ như sau:

Khoản nợ trong hạn thanh toán và được NH đánh giá có khả năng thu hồi nợ.
Khoản nợ quá hạn tối đa 9 ngày và được NH đánh giá có khả năng thu hồi nợ quá hạn và thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi còn lại đúng hạn.

2. Nợ nhóm 2 – Nợ cần chú ý

Các khoản nợ thuộc nhóm này bao gồm:

Khoản nợ quá hạn từ 10 đến 90 ngày.
Khoản nợ được cơ cấu nợ lần đầu còn trong kỳ hạn.

3. Nợ nhóm 3 – Nợ dưới tiêu chuẩn

Các khoản nợ dưới tiêu chuẩn bao gồm:

Khoản nợ quá hạn trên 90 ngày đến 180 ngày.
Khoản nợ được cơ cấu nợ lần đầu còn quá hạn tối đa 29 ngày theo lịch trả nợ đã cơ cấu.
Khoản nợ được cơ cấu thời gian trả nợ lần thứ hai.
Khoản nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không còn đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng.

4. Nợ nhóm 4 – Nợ nghi ngờ

Nhóm này bao gồm các khoản nợ:

Khoản nợ quá hạn từ 181 – 360 ngày.
Khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 30 đến dưới 90 ngày so với hạn trả nợ đã được gia hạn.
Khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần hai quá hạn dưới 30 ngày theo lịch trả nợ đã cơ cấu.

5. Nợ nhóm 5 – Nợ có khả năng mất vốn

Các khoản nợ được ngân hàng xếp vào nhóm có khả năng mất vốn bao gồm:

Khoản nợ quá hạn trên 360 ngày.
Khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạ từ 90 ngày trở lên so với thời hạn cơ cấu lại lần đầu.
Khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần hai đã quá hạn thanh toán 30 ngày so với thời hạn được cơ cấu.
Khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần ba trở lên, dù đã quá hạn hay chưa.

Trong số các nhóm này, nợ nhóm 3 – 5 được xếp vào nhóm nợ xấu.

Nguyên nhân gây ra nợ xấu

Cá nhân, doanh nghiệp có nợ xấu phát sinh do nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu do kế hoạch và phương án quản lý tài chính:
Thẻ tín dụng thanh toán trễ hạn hoặc không được thanh toán phần tối thiểu.
Khoản vay không được thanh toán các phí phạt do chậm thanh toán.
Người vay không đủ khả năng thanh toán cho các khoản vay: thấu chi, thẻ tín dụng, các khoản mua trả góp,…
Người vay liên quan đến kiện tụng nên không còn khả năng trả nợ.

Do đó, có thể khẳng định rằng nợ xấu là các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5 và khách hàng trong nhóm này sẽ không được ngân hàng xét duyệt cho vay. Tuy nhiên, nếu khách hàng đó đã được xoá nợ xấu, thì hoàn toàn có thể vay vốn từ ngân hàng. Tức là, nếu hiện tại khách hàng đang bị phân vào danh sách nợ xấu, thì khách hàng sẽ không được vay vốn từ ngân hàng.

Theo khoản 1 của Điều 11 trong Thông tư 03/2013/TT-NHNN, thông tin về nợ xấu được lưu trữ trong thời gian tối đa 5 năm, trừ trường hợp theo chính sách cung cấp thông tin của CIC (Trung tâm thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam). Các khoản nợ xấu dưới 10 triệu đồng sẽ ngừng cung cấp lịch sử ngay sau khi khách hàng thanh toán và ngân hàng cập nhật thông tin. Tuy nhiên, nếu khách hàng đã xoá nợ xấu, thì ngân hàng hoàn toàn có thể xem xét và duyệt cho vay vốn bình thường.

Hiện nay pháp luật không quy định cụ thể liệu những người từng bị nợ xấu và đã thanh toán nợ có được tiếp tục vay tiền từ ngân hàng hay không. Tuy nhiên, nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5 được đánh giá là khó thu hồi, không có khả năng thu hồi và có nguy cơ mất vốn. Do đó, hầu hết các ngân hàng sẽ không xét duyệt cho vay đối với những khách hàng đã có lịch sử nợ xấu. Nếu khách hàng đã được xóa lịch sử nợ xấu, thì vẫn có thể vay vốn từ ngân hàng, thậm chí vay trả góp.